YAŞAMA DEĞER KATAR

Aralık 12, 2021

Ağaç budama, ağaçlara daha düzgün şekiller verebilmek için veya sağlıksız dalları ortadan kaldırmak için yapılan kesim işlemine denmektedir. Doğru zamanda ve doğru teknikle yapılan budama, hem bitkinin yapısal dengesini sağlar hem de hastalık ve zararlılara karşı direncini artırır. Estetik görünümden meyve kalitesine kadar pek çok açıdan önemli olan bu işlem, hem bireysel bahçelerde hem de profesyonel peyzaj ve bahçe düzenlemesi çalışmalarında temel uygulamalardan biridir.Peki, ağaç budama nedir ve ağaç budama faydaları nelerdir? Gelin, birlikte keşfedelim.

Budama sayesinde ağaçlar çok daha güçlenerek verimli bir hale gelmektedir. Özellikle kırık, ezik, eğri ve hastalıklı dallara yapılan budama işlemi ile ağaçları sağlıksız kısımlarından kurtulmuş olurlar. Ayrıca düzensiz bir şekilde büyüyen ağaçları budayarak bahçenize uygun şekillere sokabilirsiniz. Böylece peyzaj çalışmalarınıza uygun çalılar ve ağaçlar ile harika bahçelere sahip olabilirsiniz.

Budamak nedir, budama nedir sorularına cevap verdiğimize göre şimdi ağaç budama faydaları ve budama zamanı nedir gibi soruları yanıtlayabiliriz. Siz de bu soruların cevaplarını merak ediyorsanız yazımızın devamını okuyabilirsiniz.

Budama Yapmanın Faydaları

  • Ağaç dalları ve yaprakları daha düzenli ve kuvvetli bir şekilde büyür.
  • Verimlilikleri daha uzun süreler gerçekleşir.
  • Verimi düşmüş olan ağaçlar tekrar kuvvetlenerek daha verimli hale gelir.
  • Meyveler ve çiçekler çok daha yüksek kaliteye ulaşır.

Meyve Ağacı Budama

Meyve ağaçları dikildikten sonra fidanlara hemen budama yapılmaz.

Ağaç çeşitlerine göre budama süreleri farklılık göstermektedir. Örnek verecek olursak şeftali ve kayısı ağaçlarında ikinci yılda budama yapılır, elma ve armut ağaçlarında üçüncü yılda budama yapılmaktadır.

Gövdesi ve dalları kısa olan meyve ağaçları daha fazla meyve vermelerini sağlamaktadır. Dalların kendi halinde uzayıp gitmesi iyi bir şey değildir. Dallar enine doğru genişlediğinde daha fazla verim alınmaktadır.

Kısa boylu ağaçlar daha verimli olduğu gibi bu ağaçlardan meyve toplamak da daha kolaydır.

Sağlıklı bir meyve ağaçları; kısa boylu, en fazla beş adet ana dalı olan, bol yapraklı olanlardır.

Gençleştirme Budaması Nedir?

Gençleştirme budaması adından da anlaşılacağı gibi yıpranmış ağaçlarda yapılan budama ile onların yeni bir yapıya sahip olmasını ve gençleşerek verimlerinin artmasını sağlamaktadır. Gençleştirme budaması ile meyve ağaçlarının verimi artırılmaktadır. Ölmek üzere olan ağaçlara yapılan budama pek bir işe yaramamaktadır.

Meyve ağaçlarının budamalara karşı belli dirençleri bulunmaktadır. Örneğin zeytin ağaçları budama yapılmasına karşı daha dayanıklı iken kiraz ağaçları budama sonrası biraz yıpranabilmektedir. Zeytinden sonra sırasıyla budamaya karşı en dayanıklı ağaçlar; armut, erik, şeftali, kayısı ve duttur.

Gençleştirme budaması için öncelikle kurumuş ve birbirine karışmış dallar kesilir. Ağaçların tacının küçültülmesi için diğer dallar da kısaltılarak işleme devam edilir. Bazı ağaçlarda budama sonrasında çift katlı taç oluşabilmektedir. Bu durumda üstteki taç kesilerek kuvvetli ve bir adet taç elde edilmiş olur.

Budama işlemleriniz bittikten sonra toprağınızı iyice sulamalı ve gübre vermeyi de ihmal etmemelisiniz. Böylece daha sağlam dallar oluşumunu desteklemiş olursunuz.

ağaç budama nasıl yapılır
ağaç budama nasıl yapılır

Ağaç Budama Nasıl Yapılır?

Ağaçlarda bulunan genç dallar bağ bıçağı veya budama makası ile budanmaktadır. Genç dalları keserken hiçbir kalıntı kalmayacak şekilde dümdüz ve dikkatli bir şekilde kesim yapmalısınız. Budama sırasında hiç tırnak bırakmamaya dikkat edilmelidir aksi takdirde bu dal zamanla kuruyabilmektedir.

Yaşlı dalları keserken ise testere kullanılmalıdır. Yaşlı dal kesilirken, dalın alt kısmının yarılmaması için yavaşça kesim yapılmalıdır. Testere ile kesilen yaşlı dallar serpet ile parlatılır. Parlatılan kısımlar aşı macunu kullanılarak iyice sıvanır. Böylece bu kısımların kapanması daha hızlı olmaktadır.

Budama Zamanı Var Mıdır?

Ağaç Budama zamanı elbette vardır. Bu zamanlar yaz ve kış ayları şeklinde ikiye ayrılır.

Kış Budaması nedir? 

Kış budaması ağaçlar dinlenme halindeyken yapılan budama şekline denmektedir. Çok soğuklar olmadığı takdirde kış budaması tüm kış yapılabilir. Eğer şiddetli soğuklar varsa bu soğuklar geçtikten sonra kış budaması yapılabilir. Şubat sonu ve mart başı kış budaması için uygun zamanlardır diyebiliriz.

Yaz Budaması nedir? 

Kış budaması ardından yapılır. Ağaçların yaşlı dallarından fazla dallar çıkabilir. Bu dalların kesilerek ağacın daha sağlıklı büyümesi sağlanmalıdır. Böylece ağacınızın topraktan ve sudan aldığı vitamin ve mineraller bu gereksiz dallara harcanmamış olur.

Ağaç Budama Ne Zaman Yapılır?

Ağaç budaması için en ideal zamanlar, sonbahar sonu ile erken ilkbahar arasıdır. Bu dönemde ağaçlar dinlenme halinde olduğundan, budama yapmak ağaca zarar vermez ve iyileşme süreci daha hızlı olur. Ayrıca, ilkbaharın başlarında budama yapılacaksa; ağaçların henüz yaprak çıkartmasından önce budama işlemi yapılmalıdır. Aksi halde ağacı gelişimine zarar verilebilir.

Ağaç Budama Şekilleri Nelerdir?

Ağaç budama şekilleri, ağacın sağlığını, verimini ve şekilini iyileştirmek için çeşitli amaçlarla yapılır. Formasyon budaması, ağacın düzgün bir şekil almasını sağlarken, sağlık budaması hastalıklı ve ölü dalların kesilmesiyle ağacın sağlığını korur. Üretkenlik budaması, özellikle meyve ağaçlarında verimi artırmayı hedefler. Aydınlatma ve havalandırma budaması, ağacın iç kısmına ışık ve hava girmesini sağlamak için yapılır. Gençleştirme budaması, yaşlı ağaçların verimini artırmak için eski dalların kesilmesini içerir. Son olarak, sınırlı büyüme budaması ile ağaçların boyutları kontrol altına alınmaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular

Ağaç budama malzemeleri​ nelerdir?

Ağaç budaması için kullanılan malzemeler arasında budama testeresi, budama makası ve testere gibi kesme aletleri bulunur. El yükü makasları ince dallar için kullanılırken, yüksek dallara ulaşmak için uzun saplı budama makası tercih edilir. Ayrıca, budama işlemlerinde güvenliği sağlamak için güvenlik ekipmanları (eldiven, gözlük, kask) da oldukça önemlidir. Bu malzemeler, etkili ve güvenli bir budama işlemi için gereklidir.

Ağaç budama takvimi nedir?

Ağaç budama takvimi, ağaçların sağlıklı büyümesini sağlamak için budama işleminin yapılması gereken en uygun zamanı belirleyen bir plandır.

Zeytin ağacı budama zamanı?​

Zeytin ağacı budama zamanı, kış sonu ile erken ilkbahar arası (şubat-mart ayları) olarak kabul edilir. Bu dönemde ağaç dinlenme halindedir ve budama işlemi ağaca zarar vermez. Ayrıca, zeytin ağaçlarında verim arttırmak amacıyla yapılan budama için bu zaman dilimi en uygun dönemdir. Yazın ise, fazla büyüyen sürgünlerin kesilmesi için küçük çapta budamalar yapılabilir.


Bu içerik Endemik Peyzaj Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.