Aralık 19, 2021
Bitkiler topraktan ne alır, bitkiler topraktan vitamin alır mı? gibi soruların tüm cevapları için hemen yazımızı okuyabilirsiniz.
Öncelikle bitkiler, dokularını yapmak için havadan CO2, topraktan da su ve mineral besin maddelerini almaktadırlar. Bitki dokuları yakıldığında, tüm organik bileşikler oksijenle birleşerek gaz maddelere dönüşürler. Bitki küllerinde bugüne kadar 51 elementin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu elementlerden yalnızca bir kısmının; P, S,Cl;Ca,Mg,K,Fe,Mn,B,Zn,Cu,Mo gibi elementlerin bitkilerin yaşamı için mutlaka gerekli oldukları ispat edilmiştir. Bu elzem elementler arasına, topraktan alınan fakat yanma sırasında amonyak halinde havaya geçen azotu da eklemek gerekir. Elementlerin bir kısmı yani; N,P,S,Ca,Mg,K,Fe,Mn,B,Zn,Cu,Mo gibileri çok az miktarlarda bile olsa, bitkilerin hayat bulması için yeterlidir. (mikroelementler) Aşağıda bitkilerin yaşamı için son derece önemli olan topraklardaki kaynakları kısaca göreceksiniz:
Fosforun Toprağa Etkileri Nelerdir?
Topraklarda primer şekilde bulunan fosfor kaynağı apatit, yani klor ve fluor ihtiva eden kalsiyum trifosfattır. Farklı topraklarda da fosfor sekunder bir şekilde mevcuttur. Bu takdirde ya inorganik bileşikler halinde başlıca kalsiyum, magnezyum, demir ve alüminyum fosfatlar halinde, ya da fitin, fosfolipid ve nükleoprotein bileşikleri şeklinde ve organik formdadır. Toprakların kimisinde inorganik fosfor, kalsiyum fosfat veya bazik demir fosfat halinde rastlanır.
Nötr veya hafif asit orman topraklarında kalsiyum fosfat, buna karşılık çok yıkanmış, kalsiyum bakımından fakirleşmiş topraklarda ise demir ve alüminyum fosfat bulunur.
Topraktaki fosfor miktarı genellikle ufaktır. Miktar değişimler son derece büyük olmamalarına rağmen, çok kaba suretle yaklaşık olarak % 0.01′ den az bir miktardan % 0.2′ ye kadar değişim gösterebilir.
Genel olarak fosfor, toprağın yüzeyinde, özellikle fazla organik maddede bulunduğunda, en çoktur. Orta horizonlarda nispeten az, daha derin tabakalarda tekrar fazlalaşmaktadır. Orman topraklarının bazılarında en yüksek değerler ölü örtünün yaprak tabakasında bulunmuştur.
Bir toprak suyunda, hatta verimli topraklarda dahi fosforun miktarı az olup takriben 0.5 p.p.m ( parts per million=milyonda kısım ) kadardır. Fosforun toprakta bulunduğu şekil çözünürlük derecesini ve dolayısla bitki tarafından alınma derecesini tayin ettiğinden topraklarda fosfor durumu, mor tipindekinden daha fazla elverişlidir. Bitki kökleri fosfat bileşiklerini çözündüren kuvvetli asit salgıladıklarından dolayı, köklerin kuvvetlice gelişmesini sağlayacak fiziksel toprak durumunun da elverişli olması son derece önemlidir.
Toprak içerisinde bulunan fosfatların çözünürlük derecesi çok ufaktır demiştik. Bununla beraber suyun ve karbon dioksidin etkisi ile bu tuzlardaki fosfat ağır ağır çözünür ve fosfat aşağıdaki formüle göre faydalanılabilir bir şekle bürünür:
Ca3 (PO4)2 + 4CO2 + H2O ? CaH4 (PO4)2 + 2Ca (HCO3)2
Bu aşamada çok zor çözünür kalsiyum tirfosfattan, çözünebilen monokalsiyum fosfat ortaya çıkmıştır.