Aralık 19, 2021
Toprak canlılar için neden önemlidir, toprağın özellikleri ve faydaları nedir gibi sorularınızın tüm cevaplarına yazımızdan hemen ulaşabilirsiniz.
Toprak Nedir?
Toprak, üzerinde yaşayan canlılara hava, su, mineral ve çeşitli besin maddelerini sağlayan, onlara uygun bir yaşam alanı sunan bütündür. Toprak, öyle büyülüdür ki kendi kendini bile yenileme yeteneğine sahiptir. Bu çerçevede, dinamik bir ekosistem olan toprak, üzerinde barındırdığı canlı ve cansız tüm unsurlarının ahenkli bir şekilde hareket ettiği bütündür. Üzerine basıp geçtiğimiz toprak, aslında binlerce, hatta milyonlarca organizmayı içinde barındırır. Dünyamızdaki topraklar, bizlere çok fazlaymış gibi görünse de aslında son derece ince bir tabakadan oluşur ve tahmin edilenden az sayıda bulunur. Dolayısıyla toprak, kıymetini bilmemiz gereken son derece değerli bir ganimettir.
Toprak Büyük Bir Tehlike Altında
Geçtiğimiz ve bulunduğumuz yüzyılda, insan faaliyetlerinden doğan topraktaki erozyon, bozulma, tuzluluk, çölleşme ve aşırı kullanım gibi çok sayıda durum toprak için tehlike arz etmektedir. Maalesef ki topraklarımıza gereken önemi vermemekteyiz. Bunun nedeni, özellikle hızlı nüfus artışıyla, insan ve toprak arasındaki ilişkinin gitgide azalmasıdır. İnsan nüfusu hızla artarken, yeryüzündeki toprak da aynı hızda azalmaktadır. Ülkemizde her yıl 500 milyon tona yakın verimli tarım toprağı başta erozyon olmak üzere birçok farklı sebepten yok olmaktadır. Dünya geneline bakıldığındaysa miktar 24 milyar tona kadar ulaşıyor.
Toprağın Canlılar İçin Faydaları Nelerdir?
Toprak, hava, su, mineral madde ve organik madde olmak üzere dört temel unsurdan meydana gelir. Mineral maddeler, canlıların (hayvan, bitki vs.) kalıntılarından oluşan organik madde ile birlikte toprağın yaklaşık yüzde 50’sini oluşturur.
Toprağın içinde bulundurduğu katı maddeler arasında bulunan boşluklar ve gözenekler son derece önemlidir. Ortalamaya bakıldığında toprağın yarısını oluşturan boşluklar, canlıların yaşamı için gereken hava ve suyu içerisinde barındırır. Burada bitkilerin kökleri büyümekte ve sayısız mikroskobik organizmalar yaşam sürmektedir.
Sıkışma, sel ve diğer farklı sebeplerden dolayı içerisinde yeterli miktarda boşluk bulunmayan topraklar tarımsal verimlilik açısından yetersizdir. Toprak, bitki kökleri için kendiliğinden bir havalandırma sistemi gibi çalışmaktadır. Teneffüs yoluyla bünyeye aldığı oksijenin köklere ulaştırılması ve karbondioksitin dışarı atılmasında çok kritik bir rol oynamaktadır.
Toprak Suyun Derinlere İletilmesini Sağlar
Toprağın bir başka mucizesi ise, suyun daha alt katmanlara iletilmesini sağlamaktır. Yağmurun aşındırıcı etkilerini azaltır, nemi içerisinde hapsederek bitkiler için adeta su deposu görevi yapar. Yağmur sularının yaklaşık olarak üçte biri yeraltına sızar. Atmosferden inen saf suların topraktaki yolculuğu esnasında bünyelerine aldıkları mineral maddelerle canlılar için içilebilir ve faydalı sulara dönüşmektedir.
Toprak Mükemmel Bir Arıtıcıdır
Toprak, harikulade bir şekilde inşa edilmiş arıtma sistemidir. Çeşitli zehirli maddelerin ve zararlı gazların etkisiz hale getirilmesi, kirlenmiş suların arıtılması, kirlilik ve hastalık taşıyan organizmaların temizlenmesi gibi mükemmel bir filtreleme sistemine sahiptir.
Toprağın ekosistem üzerindeki en önemli rollerinden birisi ise; insan dahil üzerine düşen tüm maddelerin geri dönüştürülmesini sağlamaktır.
Toprağın bu özelliği olmasaydı, canlılar besin ihtiyaçlarını karşılayamazlardı. Milyonlarca bitki, hayvan dışkısı ve hayatını kaybetmiş insan bedeni ayrışamaz, toprağa karışamazdı. Düşünmesi bile korkutucu ancak; dünyamız kilometrelerce kalınlığa ulaşabilen organizmaların ölü bedenleriyle çevrili olurdu. Yalnızca filtreleme özelliği bile, toprağın biz canlılar için ne kadar hayati bir önem taşıdığının kanıtıdır.