Aralık 19, 2021
Tarımsal üretimi faydalı bir şekilde artırmak için alınması gereken birçok önlem vardır. Gübreleme de bu işlemlerin en önemli adımıdır. Toprak anadan daha fazla ve verimli ürünler almak için gübrelemenin en doğru şekilde yapılması gerekir. Eğer toprak, bitkilerin büyümek için ihtiyaç duyduğu; azot, fosfor, potasyum gibi maddeler bakımından yetersizse gübreleme yoluyla toprağa bu besin maddeleri verilebilir.
Ahır Gübresi Nedir, Nasıl Olur?
Ahır gübresi, organik gübreler içerisinde en çok kullanılan gübre çeşididir. Ahır gübresi genellikler at, inek, koyun, keçi vb. hayvanların katı ve sıvı dışkıları ile yataklık olarak kullanılan sap, saman gibi maddeler kullanılarak hazırlanan karışımlardan elde edilir. At ve koyun dışkıları daha az su içerdiği için sıcak (kuru) gübreler olarak adlandırılır. Dolayısıyla çürümeleri kolay olup, çürüme esnasında da yüksek sıcaklık yayarlar. At ve koyun gübresine göre daha fazla su içeren sığır gübrelerine ise soğuk gübre adı verilir. Sıcak gübreler soğuk gübrelere göre daha çok bitki besin elementini içerlerinde barındırırlar.
Ahır Gübreleri İçerisinde En Kuvvetli Gübre Çeşidi Hangisidir?
Ahır gübreleri içerisinde en kuvvetlisi kümes hayvanlarının gübreleridir. Özellikle güvercin gübresi en faydalısıdır. Çok kuvvetli olduklarından, bu gübrelerin daha az oranda kullanılması gerekir. Hayvanlar yedikleri yemin sadece % 45’inden faydalanırlar. Yemin içerisinde bulunan bitki, besin elementlerinin yarısından fazlası dışkıyla beraber ahır gübresine geçer. Bu nedenle, ahır gübresi, içerdiği besin elementlerinden dolayı bitkilerin büyümesi ve gelişmesi için zengin bir içeriğe sahiptir.
Neden Ahır Gübresi Kullanılmalıdır? Ahır Gübresinin Faydaları Nelerdir?
⦁ Ahır gübresinin etkisi, kimyasal gübrelere oranla daha geniş ve çok yönlüdür.
⦁ Ahır gübresi bitkilerin verimli ürünler üretmesi için gerekli zemini hazırlar.
⦁ Ahır gübresi, toprağın su tutma kapasitesini ve geçirgenliğini artırır.
⦁ Toprağın havalanmasını sağlar.
⦁ Toprağın su tutma kapasitesinin artması, tarıma elverişli toprağın kaybına (erozyon) engel olur.
⦁ Toprak işlemeyi kolaylaştırır.
⦁ Toprağın içerdiği organik madde miktarını artırır.
⦁ Topraktaki mikroorganizma sayısı ve etkinliğini artırır ve toprağı son derece verimli bir hale getirir.
Ahır Gübresi Toprağa Ne Zaman Verilir? Ahır Gübresi Toprağa Ne Kadar Verilir?
Ahır gübresi, üretim cinsine göre dekara 1- 4 ton olarak verilebilir. Organik maddesi az olan topraklara daha fazla ahır gübresi verilmelidir. Fakat gübrenin olgunlaşmış ve yanmış olmasına özen gösterilmelidir. Yanma esnasında gübre içerisindeki yabancı ot tohumları ve hastalık etmenleri etkisini kaybeder. Ahır gübresinin etkisini korumak için ahırda temiz ve kuru yatacak yer sağlamalısınız. Hayvanlarının altlarına yeterli miktarda sap, saman gibi yataklık malzeme sermelisiniz. Yataklık, idrarın tamamen akıp gitmesini önler, bitki ve besin maddelerinin yataklığa tutulmasını sağlar ve gübrenin faydasını artırır.
Ahır Gübresi Ne Zaman Atılmalıdır?
Az yağış alan ve ağır bünyeli topraklarda sonbahar mevsiminde, çok yağış alan bölgelerde ve kumlu topraklarda ise ilkbahar mevsiminde yapılır. Bu sayede gübrenin yıkanmayla ilgili ortaya çıkacak kayıpları azaltılmış olacaktır. Ahır gübresi tarlaya taşınır taşınmaz hiç beklemeden pullukla toprağa karıştırılmalıdır.
Yanmış Gübre Nedir?
Yanmış gübre, hayvan gübrelerinin çeşitli işlemlerden geçirilerek en az 45 gün, en fazla 1 yıl bekletilmesiyle oluşan gübre türüdür. Bitkisel besinler ile beslenen hayvanların gübreleri tarımsal çalışmalarda kullanılmaktadır. Tarımda inekten tavuğa pek çok hayvanın gübresi daha iyi besinler üretebilmek için kullanılırken, bu gübreler ortaya çıktıktan sonra da kullanılmamalıdır. Pek çok işlemden geçirilen taze gübreler, yanmış gübre olarak piyasaya sunulmaktadır. Bazı alıcılar, gübreler eski oldukları için satın almaktan bile vazgeçebilmektedir. Halbuki bitkiler için eski gübreler daha faydalıdır (bir yılı geçmeyecek şekilde).
Öncelikli olarak kokmaya başlayan gübreler ardından kendi kendilerine fermante olmaktadır. Ardından çürümeler başlayan gübreler, yavaş yavaş ayrışmaktadır. Ayrışmaların tamamlanması en fazla 1 yıl sürmelidir. İşte bu işlemlerin tamamlanması ile ortaya çıkan gübre çeşidine yanmış gübre denmektedir.
Yanmış Ahır Gübresi Nasıl Oluşturulur?
Ahır gübresi, taze haldeyken belirli işlemlerden geçirilerek bitkiler için daha yararlı hale getirilir. Gübrenin işlenmesi sırasında nemli olması önemlidir ve doğa olaylarından (yağmur vb.) korunmalıdır. Gübre yığınları mümkünse sabit bırakılarak dinlendirilir.
Sıcak Ahır Gübresi
Gübreler yığın halinde bekletilir, ısınma süreci başlar. Sıcaklık 60°C’ye ulaştığında “sıcak gübre” elde edilir. 2-3 gün bu sıcaklık korunur, ardından sıkıştırılarak havası alınır. Yaklaşık 3 ayda kullanıma hazır hale gelir.
Soğuk Ahır Gübresi
Taze gübre direkt sıkıştırılır, içindeki hava alınır. Isı 30°C’yi geçmez. Bu yöntem genellikle sap ve kesif yemle beslenmiş hayvanların gübresi için uygundur.
Etkinliği Artırmak İçin
Azot kaybını azaltmak ve besin değerini artırmak için bazı koruyucu maddeler kullanılır:
- Fosforik asit: Fosfor oranını artırır
- Kalsiyum sülfat/florür: Kalsiyum sağlar, azot kaybını engeller
Ortalama 1000 ton gübreye 15 kg kalsiyum sülfat karıştırılır.
Gübre Yakımı
Türkiye’de ahır gübresi yakacak olarak da kullanılmaktadır. Ancak tarımda kullanımı daha faydalıdır. Eğer tezek olarak kullanıldıysa, geriye kalan kül tarlaya serilerek toprağa fosfor, potasyum ve kalsiyum gibi mineraller kazandırılabilir.
Yanmış Ahır Gübresi Nasıl Olmalıdır?
Ahır gübresinin bitkiye faydalı olması için yanmış ve de olgunlaşmış olması gerekmektedir. Taze iken toprağa verilen ahır gübresinde karbon/azot oranı yüksek olduğu için bitki bu maddeden en iyi şekilde faydalanamaz. Böylece bitkide azot eksikliği ortaya çıkabilir. Gübrenin yanması ile bitkideki azot/karbon oranı düşürülmektedir.
Gübre yığınlarından sızarak uzaklaşan suyun koyu renkli olması yıkanmanın en belirgin özelliğidir. Gübrenin şerbeti olarak anılan ve bitkiye son derce faydalı olan besin maddelerini içeren bu sıvının yıkanıp uzaklaşmasına engel olunmalıdır. Kaybın en aza indirilmesi için ahırdan çıkarılan gübre;
⦁ Sert bir zemine serilmeli ve sıkıştırılmalıdır.
⦁ Gübre yığını yeterli miktarda nem içermelidir,
⦁ Gübre hava şartlarından en az düzeyde etkileneceği bir yerde korunmalıdır,
⦁ İmkanlar dahilinde yığın, bozulmadan saklanmalıdır.
Taze gübre niçin önerilmez? Yanma niçin gereklidir?
1- Taze gübre bitkilere çeşitli mantar hastalıkları ve virüsler bulaştırıp sağlıklarını bozabilir.
2- Çeşitli bitki parazitleri barındırır.
3- Çeşit çeşit yabani bitki tohumları gübreyle beraber toprağa katmış olursunuz. Halbuki yanmış gübre içindeki tohumlar işlevsiz hale gelmiştir.
4- En kötüsü de tuzluluğu yoğundur. Taze gübrenin bitkileri yakıp öldürmesi bundandır. Gerçi yanmış gübre bile yanlış kullanımda aynı etkiyi yapar. Ama taze gübreler bu konuda daha fazla zararlı olur.
Çuvallı Yanmış Ahır Gübresini Nerden Bulurum?
Endemik Peyzaj, peyzaj ve bahçe bakımında ihtiyaç duyabileceğiniz tüm gübre, toprak ve taş çeşitlerini siz değerli kullanıcılarına sunmaktadır. Siz de harika bahçeler elde etmek ve verimli ürünler ortaya çıkarabilmek için ihtiyacınız olan tarım ürünlerini sitemizden bulabilirsiniz. Daha fazla bilgi için bize ulaşabilirsiniz.
Bu içerik Endemik Peyzaj Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.